Co znaczy Miłość – altruizm, czy egoizm?
Słownik: O miĹ‚oĹ›ci nie jest Ĺ‚atwo myĹ›leć, cóż dopiero pisać. UjmujÄ…c jÄ… sĹ‚owami, wczeĹ›niej czy później doĹ›wiadczamy naszego ludzkiego ograniczenia.
Definicja:
I choć czĹ‚owiek na róĹĽne metody próbowaĹ‚ ominąć tÄ™ nieuniknionÄ… trudność, szukajÄ…c wsparcia w muzyce, sztuce plastycznej czy literaturze, to chyba do koĹ„ca swego ziemskiego istnienia bÄ™dzie zadawaĹ‚ sobie ciÄ…gle powracajÄ…ce pytanie: czym wreszcie jest ta, o której mówiÄ… jedyna, najwaĹĽniejsza, najpiÄ™kniejsza... Ponieważ co do tego, ĹĽe jest, istnieje, nie mamy wÄ…tpliwoĹ›ci. WiÄ™cej, nie wÄ…tpimy, ĹĽe jest - jak mówi Daniel Rops - „najdoskonalszym dzieĹ‚em czĹ‚owieka”.
Jednym z najpiÄ™kniejszych przejawów tego, ĹĽe miĹ‚ość zakieĹ‚kowaĹ‚a w kaĹĽdym z nas, jest marzenie kochania i bycia kochanym. marzenie to dotyka wszystkich i ma ciekawÄ…, wĹ‚aĹ›ciwÄ… sobie cechÄ™: choć jest delikatne, ciÄ…gle siÄ™ nasila. MiĹ‚ość, choć w ĹĽadnym wypadku nie zniewala, domaga siÄ™ realizacji. CzyĹĽ wszelakie zĹ‚o na ziemi nie jest słowem braku speĹ‚nienia tego pochĹ‚aniajÄ…cego nas bez reszty pragnienia? Ludzie pogrÄ…ĹĽeni w zĹ‚u, czyĹĽ swojÄ… postawÄ… nie proszÄ… nieĹ›wiadomie o zaspokojenie pragnienia miĹ‚oĹ›ci? Chcemy jÄ… uzyskać mocÄ… swoich staraĹ„ i wysiĹ‚ków, próbujÄ…c zupeĹ‚nie niepotrzebnie pokazać, ĹĽe jesteĹ›my jej warci.
Przedszkolaki piÄ™knie potrafiÄ… opowiedzieć, za co kochajÄ… swoich najbliĹĽszych: PiotruĹ› kocha tatÄ™ za nowego misia, a Kasia mamÄ™ za to, ĹĽe opowiada bajkÄ™ i czule caĹ‚uje na dobranoc. JakĹĽe szczera i wspaniaĹ‚a jest ta dzieciÄ™ca miĹ‚ość. A my? Kochamy, niecierpliwie oczekujÄ…c czegoĹ› dla siebie i zamiast prawdziwej dzieciÄ™cej radoĹ›ci, przychodzi nam tylko gĹ‚uche rozczarowanie. Ile z takiej wygodnej, lecz dziecinnej postawy pozostaĹ‚o jeszcze w naszych stosunkach z ukochanymi czy wreszcie z Panem Bogiem? A kochać za coĹ› to tyle, co nie kochać. Skoro miĹ‚ość to bezinteresowny dar samego siebie, ofiarowywany osobie umiĹ‚owanej, to chcÄ…c zachować tak bardzo tutaj waĹĽnÄ… bezinteresowność, nie ma mowy o ĹĽadnym miĹ‚owaniu „za”.
Moim zdaniem, poza miĹ‚oĹ›ciÄ… „za”, moĹĽna takĹĽe wyróĹĽnić miĹ‚ość „pod warunkiem”. To jest miĹ‚ość, którÄ… dajemy albo przyjmujemy, gdy speĹ‚nione sÄ… pewne wymogi. Ĺ»eby na niÄ… zasĹ‚uĹĽyć, trzeba coĹ› zrobić. Jak bÄ™dziesz grzeczny, tatuĹ› bÄ™dzie ciÄ™ kochaĹ‚ - rodzice czÄ™sto wyraĹĽajÄ… ten rodzaj miĹ‚oĹ›ci.
JakÄ… miĹ‚oĹ›ciÄ… jest siÄ™ obdarzanym w zamian za coĹ›, czego chce partner albo rodzic? Jej motywacja jest z gruntu egoistyczna. Jej celem jest uzyskanie czegoĹ› w zamian za miĹ‚ość. Wszystko jest Ĺ›wietnie, dopóki speĹ‚niane sÄ… okreĹ›lone warunki. Gdy pojawia siÄ™ niechęć wówczas miĹ‚ość znika. To smutne, lecz taka uwarunkowana miĹ‚ość prawie zawsze zostaje zniszczona, poniewaĹĽ prÄ™dzej czy póĹşniej jednemu partnerowi nie uda siÄ™ speĹ‚nić wymagaĹ„ drugiego. Sporo maĹ‚ĹĽeĹ„stw rozpada siÄ™, gdyż byĹ‚y zbudowane na tym rodzaju miĹ‚oĹ›ci. Okazuje siÄ™, ĹĽe mÄ…ĹĽ albo ĹĽona nie kocha prawdziwej osobowoĹ›ci wspóĹ‚maĹ‚ĹĽonka, ale jego wyidealizowane, romantyczne wyobraĹĽenie. Kiedy pojawia siÄ™ rozczarowanie albo oczekiwania przestajÄ… być speĹ‚niane, wówczas miĹ‚ość pod warunkiem czÄ™sto zamienia siÄ™ w zĹ‚ość.
JedynÄ… i prawdziwÄ… miĹ‚oĹ›ciÄ… jest miĹ‚ość bez warunków. Jest ona tak niesamowita
i piÄ™kna, ĹĽe chciaĹ‚oby siÄ™, by kaĹĽdy potrafiĹ‚ nagiąć swojÄ… wolÄ™ i kochać w ten sposób. MiĹ‚ość ta mówi: Kocham ciÄ™ bez wzglÄ™du na to, co moĹĽe siÄ™ zmienić. Nie moĹĽesz zrobić nic, ĹĽeby powstrzymać mojÄ… miĹ‚ość. Kocham ciÄ™ - koniec, kropka! MiĹ‚ość ta wie duĹĽo o drugiej osobie, zna jej niedoskonaĹ‚oĹ›ci i wady, a mimo to caĹ‚kowicie akceptuje tÄ™ osobÄ™, nie ĹĽÄ…dajÄ…c niczego w zamian. Tego rodzaju miĹ‚oĹ›ci siÄ™ nie zdobywa. Nic nie moĹĽna zrobić, ĹĽeby byĹ‚a silniejsza, ani ĹĽeby jÄ… powstrzymać. Nie jest niczym uwarunkowana. Tego rodzaju miĹ‚oĹ›ciÄ… pokocha siÄ™ nawet najmniej wartoĹ›ciowe indywiduum.
„Choćbym mówiĹ‚ jÄ™zykami ludzi i anioĹ‚ów, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚, byĹ‚bym jedynie spiĹĽem dĹşwiÄ™czÄ…cym albo cymbaĹ‚em brzmiÄ…cym. I chociaĹĽbym miaĹ‚ dar proroctwa i znaĹ‚ wszystkie tajemnice i umiejÄ™tność wszelkÄ…, i choćbym miaĹ‚ wszystkÄ… wiarÄ™, tak iĹĽbym góry przenosiĹ‚, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚: niczym jestem. I choćbym rozdaĹ‚ caĹ‚Ä… majÄ™tność mojÄ… [ubogim], i choćbym ciaĹ‚o moje pĹ‚omieniom wydaĹ‚, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚, na nic mi siÄ™ nie przyda. MiĹ‚ość cierpliwa jest, dobra jest; miĹ‚ość nie zna zawiĹ›ci, nie przechwala siÄ™, pychÄ… siÄ™ nie unosi, dobrych nie narusza obyczajów, nie szuka wĹ‚asnej korzyĹ›ci, gniewem siÄ™ nie unosi, uraz nie pamiÄ™ta. Nie raduje siÄ™ z nieprawoĹ›ci, ale cieszy siÄ™ z triumfu prawdy. Wszystko znosi w milczeniu, wszystkiemu wierzy, zawsze jest ufna, wszystko przetrwa. [...]Tak wiÄ™c trwajÄ…: wiara, nadzieja, miĹ‚ość; tych troje. A z tych najwiÄ™ksza jest miĹ‚ość.” (NT, 1 Kor 13;1-7,13)
OdpowiadajÄ…c ostatecznie na pytanie postawione w temacie: MiĹ‚ość moĹĽe mieć postać zarówno egoistycznÄ… jak i altruistycznÄ…, tylko, czy miĹ‚ość egoistycznÄ… moĹĽna nazwać miĹ‚oĹ›ciÄ…?
Jednym z najpiÄ™kniejszych przejawów tego, ĹĽe miĹ‚ość zakieĹ‚kowaĹ‚a w kaĹĽdym z nas, jest marzenie kochania i bycia kochanym. marzenie to dotyka wszystkich i ma ciekawÄ…, wĹ‚aĹ›ciwÄ… sobie cechÄ™: choć jest delikatne, ciÄ…gle siÄ™ nasila. MiĹ‚ość, choć w ĹĽadnym wypadku nie zniewala, domaga siÄ™ realizacji. CzyĹĽ wszelakie zĹ‚o na ziemi nie jest słowem braku speĹ‚nienia tego pochĹ‚aniajÄ…cego nas bez reszty pragnienia? Ludzie pogrÄ…ĹĽeni w zĹ‚u, czyĹĽ swojÄ… postawÄ… nie proszÄ… nieĹ›wiadomie o zaspokojenie pragnienia miĹ‚oĹ›ci? Chcemy jÄ… uzyskać mocÄ… swoich staraĹ„ i wysiĹ‚ków, próbujÄ…c zupeĹ‚nie niepotrzebnie pokazać, ĹĽe jesteĹ›my jej warci.
Przedszkolaki piÄ™knie potrafiÄ… opowiedzieć, za co kochajÄ… swoich najbliĹĽszych: PiotruĹ› kocha tatÄ™ za nowego misia, a Kasia mamÄ™ za to, ĹĽe opowiada bajkÄ™ i czule caĹ‚uje na dobranoc. JakĹĽe szczera i wspaniaĹ‚a jest ta dzieciÄ™ca miĹ‚ość. A my? Kochamy, niecierpliwie oczekujÄ…c czegoĹ› dla siebie i zamiast prawdziwej dzieciÄ™cej radoĹ›ci, przychodzi nam tylko gĹ‚uche rozczarowanie. Ile z takiej wygodnej, lecz dziecinnej postawy pozostaĹ‚o jeszcze w naszych stosunkach z ukochanymi czy wreszcie z Panem Bogiem? A kochać za coĹ› to tyle, co nie kochać. Skoro miĹ‚ość to bezinteresowny dar samego siebie, ofiarowywany osobie umiĹ‚owanej, to chcÄ…c zachować tak bardzo tutaj waĹĽnÄ… bezinteresowność, nie ma mowy o ĹĽadnym miĹ‚owaniu „za”.
Moim zdaniem, poza miĹ‚oĹ›ciÄ… „za”, moĹĽna takĹĽe wyróĹĽnić miĹ‚ość „pod warunkiem”. To jest miĹ‚ość, którÄ… dajemy albo przyjmujemy, gdy speĹ‚nione sÄ… pewne wymogi. Ĺ»eby na niÄ… zasĹ‚uĹĽyć, trzeba coĹ› zrobić. Jak bÄ™dziesz grzeczny, tatuĹ› bÄ™dzie ciÄ™ kochaĹ‚ - rodzice czÄ™sto wyraĹĽajÄ… ten rodzaj miĹ‚oĹ›ci.
JakÄ… miĹ‚oĹ›ciÄ… jest siÄ™ obdarzanym w zamian za coĹ›, czego chce partner albo rodzic? Jej motywacja jest z gruntu egoistyczna. Jej celem jest uzyskanie czegoĹ› w zamian za miĹ‚ość. Wszystko jest Ĺ›wietnie, dopóki speĹ‚niane sÄ… okreĹ›lone warunki. Gdy pojawia siÄ™ niechęć wówczas miĹ‚ość znika. To smutne, lecz taka uwarunkowana miĹ‚ość prawie zawsze zostaje zniszczona, poniewaĹĽ prÄ™dzej czy póĹşniej jednemu partnerowi nie uda siÄ™ speĹ‚nić wymagaĹ„ drugiego. Sporo maĹ‚ĹĽeĹ„stw rozpada siÄ™, gdyż byĹ‚y zbudowane na tym rodzaju miĹ‚oĹ›ci. Okazuje siÄ™, ĹĽe mÄ…ĹĽ albo ĹĽona nie kocha prawdziwej osobowoĹ›ci wspóĹ‚maĹ‚ĹĽonka, ale jego wyidealizowane, romantyczne wyobraĹĽenie. Kiedy pojawia siÄ™ rozczarowanie albo oczekiwania przestajÄ… być speĹ‚niane, wówczas miĹ‚ość pod warunkiem czÄ™sto zamienia siÄ™ w zĹ‚ość.
JedynÄ… i prawdziwÄ… miĹ‚oĹ›ciÄ… jest miĹ‚ość bez warunków. Jest ona tak niesamowita
i piÄ™kna, ĹĽe chciaĹ‚oby siÄ™, by kaĹĽdy potrafiĹ‚ nagiąć swojÄ… wolÄ™ i kochać w ten sposób. MiĹ‚ość ta mówi: Kocham ciÄ™ bez wzglÄ™du na to, co moĹĽe siÄ™ zmienić. Nie moĹĽesz zrobić nic, ĹĽeby powstrzymać mojÄ… miĹ‚ość. Kocham ciÄ™ - koniec, kropka! MiĹ‚ość ta wie duĹĽo o drugiej osobie, zna jej niedoskonaĹ‚oĹ›ci i wady, a mimo to caĹ‚kowicie akceptuje tÄ™ osobÄ™, nie ĹĽÄ…dajÄ…c niczego w zamian. Tego rodzaju miĹ‚oĹ›ci siÄ™ nie zdobywa. Nic nie moĹĽna zrobić, ĹĽeby byĹ‚a silniejsza, ani ĹĽeby jÄ… powstrzymać. Nie jest niczym uwarunkowana. Tego rodzaju miĹ‚oĹ›ciÄ… pokocha siÄ™ nawet najmniej wartoĹ›ciowe indywiduum.
„Choćbym mówiĹ‚ jÄ™zykami ludzi i anioĹ‚ów, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚, byĹ‚bym jedynie spiĹĽem dĹşwiÄ™czÄ…cym albo cymbaĹ‚em brzmiÄ…cym. I chociaĹĽbym miaĹ‚ dar proroctwa i znaĹ‚ wszystkie tajemnice i umiejÄ™tność wszelkÄ…, i choćbym miaĹ‚ wszystkÄ… wiarÄ™, tak iĹĽbym góry przenosiĹ‚, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚: niczym jestem. I choćbym rozdaĹ‚ caĹ‚Ä… majÄ™tność mojÄ… [ubogim], i choćbym ciaĹ‚o moje pĹ‚omieniom wydaĹ‚, a miĹ‚oĹ›ci bym nie miaĹ‚, na nic mi siÄ™ nie przyda. MiĹ‚ość cierpliwa jest, dobra jest; miĹ‚ość nie zna zawiĹ›ci, nie przechwala siÄ™, pychÄ… siÄ™ nie unosi, dobrych nie narusza obyczajów, nie szuka wĹ‚asnej korzyĹ›ci, gniewem siÄ™ nie unosi, uraz nie pamiÄ™ta. Nie raduje siÄ™ z nieprawoĹ›ci, ale cieszy siÄ™ z triumfu prawdy. Wszystko znosi w milczeniu, wszystkiemu wierzy, zawsze jest ufna, wszystko przetrwa. [...]Tak wiÄ™c trwajÄ…: wiara, nadzieja, miĹ‚ość; tych troje. A z tych najwiÄ™ksza jest miĹ‚ość.” (NT, 1 Kor 13;1-7,13)
OdpowiadajÄ…c ostatecznie na pytanie postawione w temacie: MiĹ‚ość moĹĽe mieć postać zarówno egoistycznÄ… jak i altruistycznÄ…, tylko, czy miĹ‚ość egoistycznÄ… moĹĽna nazwać miĹ‚oĹ›ciÄ…?
- Dodano:
- Autor:
Pisarz