Co znaczy Które akcje kupić, a które sprzedać? Analiza techniczna cz. 2

W części pierwszej artykułu poświęconego analizie technicznej papierów wartościowych, została omówiona jej (analizy technicznej) klasyczna odmiana, która bazuje na analizie wykresów kursów akcji, trendów i formacji cenowych. Zostały również przedstawione teoretyczne podstawy uzasadniające wykorzystywanie analizy technicznej. Niniejszy artykuł jest z kolei próbą przybliżania inwestorom nowoczesnej (współczesnej) analizy technicznej, która w drodze ewolucji dysponuje i posługuje się nieco innymi narzędziami. Stało się to możliwe głównie dzięki rozwojowi technologii informatycznych i rosnącej mocy obliczeniowej komputerów, gdyż narzędzia te można wykorzystać tylko przy zastosowaniu komputera.

Oczywiście klasyczne narzędzia analizy technicznej, takie jak: trend, czy formacje cenowe nadal są ważne i brane pod uwagę, jednak są one wspomagane innymi, bardziej obiektywnymi narzędziami. Właśnie fundamentalnym problemem, jeżeli chodzi o klasyczne narzędzia analizy technicznej, jest ich subiektywny charakter, co znaczy, iż różni inwestorzy, różnie interpretują potencjalne sygnały kupna/sprzedaży akcji. Dla jednego inwestora tworząca się właśnie formacja na wykresie przypomina „lewe ramię” formacji: głowa z ramionami, dla innego zaś jest jednym ze „szczytów” w formacji: podwójnego, czy potrójnego szczytu. Niezbędne było zatem wypracowanie narzędzi obiektywnych analizy technicznej, takimi narzędziami są w pierwszej kolejności:

1. Średnie ruchome
2. Oscylatory

Zajmijmy się średnimi ruchomymi. Średnia ruchoma (krocząca) to nic innego jak średnia arytmetyczna pewnej próaby losowej (w tym przypadku kursów danej akcji z pewnego okresu), z tym iż w razie średniej ruchomej do pró;aby tej dodaje się nowe, aktualne przedmioty, a opuszcza się przedmioty „stare”, nieistotne, dzięki czemu próba ta (średnia z tej pró;;aby) jest właśnie „ruchoma” (krocząca). Taki zabieg (wyznaczenie średniej arytmetycznej z pewnego okresu notowań danego papieru) eliminuje nieistotne, krótkotrwałe wahania kursów, dzięki czemu pozwala skupić się na głównym kierunku trendu. W praktyce inwestycyjnej stosuje się średnie 5, 10, 15, 20, 40, 100 - sesyjne. jeżeli chcemy na przykład wyznaczyć średnią ruchomą 10-cio sesyjną, sumujemy kursy akcji z dziesięciu ostatnich sesji i dzielimy je poprzez liczbę sesji, a więc poprzez 10. W następnym dniu notowań dodajemy aktualną cenę akcji, a odejmujemy cenę „najdalszą”, i tak dalej

Powyższy przykład obliczania średniej ruchomej ma wykorzystanie w odniesieniu do tak zwany prostej średniej ruchomej, jednak oczywiste jest, iż te czynniki oddziałujące na ceny, które są „nowsze”, a więc miały miejsce na przykład wczoraj, są bardziej ważne dla inwestora, aniżeli czynniki sprzed tygodnia czy dwóch. Dlatego także stosuje się druga średnią ruchomą: wykładniczą średnią ruchomą, która nadaje wagi (im cena jest „bliższa” okresowi, dla którego sporządza się średnią, tym większą przypisuje się jej wagę) poszczególnym cenom w danym okresie czasu. Posłużmy się odpowiednikiem obliczając średnią ruchomą 5-cio sesyjną dla danych akcji. Przede wszystkim, tak jak w razie prostej średniej ruchomej sumujemy ceny danej akcji z pięciu następnych sesji, z tym iż teraz mnożymy każdą cenę poprzez jej wagę (od 1 dla ceny z sesji pierwszej, do 5 dla ceny sesji piątej), a następnie dzielimy poprzez liczbę sesji, a więc w tym przypadku, poprzez pięć. Tak obliczona średnia ruchoma daje inwestorowi pełny obraz kształtowani się cen w rozpatrywanym okresie z pominięciem krótkotrwałych wahań cen, jak i z większym uwzględnieniem czynników „nowszych”, które te wahania powodują.

Wyjaśniliśmy istotę średnich ruchomych, jednak teraz należy powiedzieć jak je zastosować do podjęcia decyzji kupna/sprzedaży danej akcji. Otóż kwestia przestawia się następująco, należy wyznaczony wykres „uśrednionych” kursów akcji nanieść na wykres rzeczywisty i zwrócić uwagę na miejsca, w których te obydwa wykresy się przecinają. Z reguły przyjmuje, ze z sygnałem kupna mamy do czynienia gdy:

1. Wykres kursu akcji przebija od dołu wykres wzrastającej albo horyzontalnej średniej ruchomej
2. Kurs akcji spada, a średnia krocząca rośnie
3. kurs akcji zbliża się od góry do rosnącej albo horyzontalne średniej ruchomej i rośnie ponownie
4. Kurs akcji gwałtownie spada poniżej średniej ruchomej

Sygnały sprzedaży z kolei występują gdy:

1. Kurs akcji przebija od góry w dół średnią horyzontalna albo opadającą
2. Kurs akcji rośnie, a średnia opada
3. Kurs akcji zbliża się od dołu do średniej opadającej i nie przebija jej
4. Kurs akcji gwałtownie zwyżkuje powyżej średniej

Na poniższym rys. zostały graficznie zaprezentowane potencjalne sygnały kupna i sprzedaży akcji z wykorzystaniem średniej kroczącej.

Oscylatory

Drugim ważnym narzędziem analizy technicznej w nowoczesnym wydaniu są oscylatory. Średnie ruchome stanowią dogodne i przydatne narzędzie analizy technicznej w razie, gdy mamy do czynienia z wyraźnym trendem wzrostowym albo spadkowym kursów akcji, z kolei gdy kurs przyjmuje postać horyzontalnego (bocznego), wówczas trudno przewidzieć, jak zachowa się w przyszłości – w zależości od istniejącej stosunku popytu i podaży na tym rynku. Do tego właśnie służą oscylatory, do zdiagnozowania tej stosunku i ustalenia w jakim stanie jest aktualnie rynek, z racji na wzajemną relację popytu i podaży.

W praktyce oscylatory przedstawia się w formie wykresów. Wyznacza się główną krzywą oscylatora, która powstaje wskutek wykorzystania konkretnej reguły matematycznej, właściwej dla konkretnego rodzaju oscylatora i wyznaczana jest tak zwany linia (poziom) równowagi, wokół której, ta nazwijmy to, linia główna oscyluje. Linia ta raz jest powyżej linii równowagi, a raz poniżej i informuje nas w ten sposób o obecnym stanie rynku.

I właśnie, by zrozumieć istotę oscylatorów, należy przedtem wyjaśnić możliwe „stany” rynku z racji na relację popytu i podaży. A zatem rynek może znajdować się w trzech stanach:

1. Wykupienia
2. Wyprzedania
3. Względnej równowagi

Stan wykupienia znaczy nadwyżkę popytu na akcję nad podażą tych papierów na rynku kapitałowym. Taka nadwyżka spowodowała przyrost cen tych akcji i aktualnie należy spodziewać się już tylko spadków cen. Stan wykupienia rynku znajduje się powyżej linii równowagi oscylatora, czyli jeżeli linia główna oscylatora znajduje się powyżej linii równowagi, może to być potencjalnym sygnałem pozbycia się takiej akcji.

Stan wyprzedania obrazuje z kolei sytuację odwrotną do poprzedniej, w tym stanie rynku istnieje nadwyżka podaży nad popytem, a więc ceny akcji spadały i w przyszłości należy spodziewać się przyrostów cen. Stan wyprzedania znajduje się poniżej linii równowagi oscylatora i spadek linii głównej oscylatora poniżej linii równowagi, jest potencjalnym sygnałem kupna danej akcji.

Kiedy z kolei linia główna oscylatora oscyluje wokół linii równowagi mamy do czynienia z względną równowagą między popytem na dane akcje, a ich podażą i w tym przypadku należy wstrzymać się z dokonywaniem żadnych transakcji.

W praktyce inwestowania na rynku kapitałowym istnieje sporo rodzajów oscylatorów, ja postaram się przedstawić dwa fundamentalne służące najczęściej i najprostsze w swojej formule, by wyjaśnić tylko ich istotę.

Pierwszym z nich będzie parametr „Momentum” (impet). W najprostszym rozumieniu znaczy on zmianę cen w momencie. Wyznacza się go dzięki następującej formuły.

M = Pt – Pt-k
Gdzie:
M - impet,
Pt - ostatnia cena akcji,
Pt-k - cena sprzed k dni.

Poziom tego parametru i formuje inwestora o dynamice zmian cen na rynku. Wysoka jego wartość dodatnia (wykres oscylatora znajduje się powyżej linii równowagi) znaczy przyrost cen dając inwestorowi sygnał sprzedaży, z kolei ujemna (wykres oscylatora znajduje się poniżej linii równowagi) – spadek i stanowi potencjalny sygnał kupna takich akcji.

następnym rodzajem parametru z ekipy oscylatorów jest parametr ROC (z angielskiego: rate of change). Wyznacza się go przez wykorzystanie następującej formuły:

ROC = Pt / Pt-k * 100%
Gdzie:
ROC - parametr szybkości zmiany w okresie t,
Pt - cena akcji na sesji t,
Pt-k - cena akcji na sesji o k wcześniejszej od t.

parametr ten informuje inwestora o ile proc. wymieniła się (wzrosła albo spadła) cena danej akcji od czasu k – tej sesji aż do dnia dzisiejszego. Jego interpretacja jest podobna do interpretacji pozostałych oscylatorów, tzn może świadczyć o wykupieniu, wyprzedaniu albo względnej równowadze na rynku, generując tym samym określone sygnały kupna (sprzedaży) akacji.

Oprócz wymienionych oscylatorów stosuje się jeszcze wskaźniki siły względnej (RS i RSI), MACD (Moving Average Convergence/Divergence) i wstęgi Bollingera, i inne.

Sygnały kupna/sprzedaży generowane poprzez oscylatory są tym bardziej wiarygodne jeżeli potwierdzają się na kilku rodzajach tych > parametrów. Nie należy zatem podejmować decyzji inwestycyjnych w oparciu tylko o jeden > parametr nie zwracając uwagi na pozostałe, jak i nie zwracając uwagi na sygnały generowane poprzez średnie ruchome, poprzez wyznaczone linie trendu, poprzez tworzące się formacje cenowe, czy wreszcie poprzez wnioski płynące z analizy fundamentalnej danych papierów. W tym chyba tkwi efekt inwestora, by umieć łączyć ze sobą wszystkie dostępne narzędzia analizy i w oparciu o taką wszechstronną analizę, podejmować decyzje inwestycyjne.