Co znaczy Umowa społeczna

Absurdalny jest w Polsce mechanizm pĹ‚acowy. SÄ… zakĹ‚ady bÄ™dÄ…ce na wĹ‚asnym rozrachunku, co w razie mizernych sukcesów gospodarowania, daje niewielkie pĹ‚ace pracownikom, i bywajÄ… zakĹ‚ady o podobnej branĹĽy i gorszej kondycji a zapewniajÄ…ce swym pracownikom wyĹĽsze pĹ‚ace. Absurdalny jest poglÄ…d pracowników wielu zakĹ‚adów pracy, którzy bĹ‚Ä™dnie sÄ…dzÄ…, ĹĽe zakĹ‚ad, w którym pracujÄ…, jest wyĹ‚Ä…cznie ich wĹ‚asnoĹ›ciÄ… i ĹĽÄ…dajÄ… znaczących podwyĹĽek pĹ‚ac. ZakĹ‚ady te sÄ… wĹ‚asnoĹ›ciÄ… ogólnonarodowÄ… i caĹ‚y naród ma prawo do profitów, jak teĹĽ caĹ‚e spoĹ‚eczeĹ„stwo ma obowiÄ…zek utrzymywania tych zakĹ‚adów w razie ich deficytowoĹ›ci albo poniesienia wydateków zmiany profilu produkcji w takich zakĹ‚adach. W szczególnoĹ›ci absurdem jest ĹĽÄ…danie procentowego zwiÄ…zania swych pĹ‚ac z cenÄ… finalnÄ… wyrobu: co z zakĹ‚adami deficytowymi z definicji? Absurdalne jest ĹĽÄ…danie niektórych grup zawodowych: wynagrodzenia. wyĹĽsze od Ĺ›redniej krajowej. Ĺšrednia pĹ‚aca ma to do siebie, ĹĽe "ktoĹ› zarabia mniej, aby ktoĹ› inny zarabiać wiÄ™cej mógĹ‚". Realizacja wszystkich takich ĹĽÄ…daĹ„ doprowadziĹ‚by do zrównania wszystkich plac. Absurdalność obecnego mechanizmu bazuje takĹĽe i na tym, ĹĽe "im wiÄ™cej ktoĹ› strajkuje, tym wiÄ™cej zarabia". OczywiĹ›cie, jaskrawe przypadki zbyt niskich zarobków powinny być wyjaĹ›nione i skorygowane. Absurdalne jest wreszcie ĹĽÄ…danie podwyĹĽek rekompensujÄ…cych przyrost cen z tytuĹ‚u obiektywnych powodów (klÄ™ski ĹĽywioĹ‚owe), jak teĹĽ subiektywnych (niegospodarność RzÄ…du czy dyrektorów albo zachĹ‚anność aferzystów). Nie moĹĽna tych zjawisk kompensować dodatkowÄ… emisjÄ… pieniÄ…dza, gdyĹĽ zwiÄ™kszy ona inflacjÄ™. Obiektywnie rzecz biorÄ…c, w ostatecznym rozrachunku, wszelakie korzyĹ›ci odnosi jak i utraty w gospodarce ponosi spoĹ‚eczeĹ„stwo.

W miejsce obecnego mechanizmu pĹ‚acowego, w którym pĹ‚ace podawane sÄ… w kwotach bezwzglÄ™dnych (zĹ‚otówki.), zaĹ› kaĹĽda ekipa zawodowa i kaĹĽdy zakĹ‚ad zainteresowany jest wyĹ‚Ä…cznie swoim losem, proponowany jest nowy mechanizm pĹ‚acowy, który z uwagi na zasiÄ™g i sposób wprowadzenia i na sposób jego bieĹĽÄ…cej realizacji, naleĹĽy okreĹ›lić raczej mianem nowej Umowy spoĹ‚ecznej.

KaĹĽdy z zawodów (doktor, inĹĽynier, nauczyciel, kierowca, górnik, spawacz tokarz...) winien mieć przyporzÄ…dkowany wspóĹ‚czynnik liczbowy odzwierciedlajÄ…cy jego "spoĹ‚ecznÄ… wartość": JeĹ›li przedstawiciel zawodu A moĹĽe w Ĺ‚atwiejszy sposób zastÄ…pić przedstawiciela zawodu B, to Ĺ‚atwość ta winna być miarÄ… róĹĽnicy przyporzÄ…dkowanych im wspóĹ‚czynników. JeĹ›li zawód A jest bardziej poszukiwany niĹĽ zawód B, to róĹĽnica w popycie na fachowców A i B powinna być miarÄ… róĹĽnicy wspóĹ‚czynników. JeĹ›li robota w zawodzie (na stanowisku) A jest bardziej odpowiedzialna niĹĽ w B, to róĹĽnica zakresu odpowiedzialnoĹ›ci powinna być miarÄ… róĹĽnicy wspóĹ‚czynników. JeĹ›li pracownik poniósĹ‚ wiÄ™kszy wydatek i trud w celu zdobycia zawodu A niĹĽ B, to i te róĹĽnice powinny być takĹĽe miarÄ… róĹĽnicy wspóĹ‚czynników. Iloczyn czÄ…stkowych wspóĹ‚czynników biorÄ…cych pod uwagÄ™ wyĹĽej opisane kryteria (jak teĹĽ ewentualne inne czynniki) bÄ™dzie wspóĹ‚czynnikiem gĹ‚ównym. WspóĹ‚czynnik taki byĹ‚ aby okreĹ›lony dla danego zawodu przy dziesiÄ™cioletnim staĹĽu pracy, dla oĹ›miogodzinnego ( albo uznanego za równorzÄ™dny) dnia pracy i caĹ‚ego etatu. StaĹĽowy wspóĹ‚czynnik byĹ‚‚ aby równy 1 dla staĹĽu 10-letniego i odpowiednio mniejszy (wiÄ™kszy) dla staĹĽu krótszego (dĹ‚uĹĽszego). WspóĹ‚czynnik funkcyjny byĹ‚‚‚ aby wiÄ™kszy od jednoĹ›ci i zaleĹĽaĹ‚‚‚‚ aby od zajmowanego stanowiska. WspóĹ‚czynnik preferencyjny (wiÄ™kszy od jednoĹ›ci) okreĹ›lony byĹ‚‚‚‚‚ aby wyĹ‚Ä…cznie dla wybranych zawodów w zaleĹĽnoĹ›ci od rejonu państwie. Jego wysokość byĹ‚‚‚by zmienna i prognozowana poprzez RzÄ…d (na podstawie sugestii wĹ‚adz lokalnych) na najbliĹĽsze 5 lat, zaĹ› gwarantowana na najbliĹĽsze 2 lata. WspóĹ‚czynnik ekologiczny (takĹĽe wiÄ™kszy od. jednoĹ›ci) obowiÄ…zywaĹ‚‚‚‚‚‚ aby na ekologicznie zagroĹĽonych. obszarach Polski. Nie zaleĹĽaĹ‚‚‚‚‚‚‚ aby od wykonywanego zawodu, ale od stopnia zanieczyszczenia Ĺ›rodowiska w miejscu zamieszkania (pracy). Po przyjÄ™ciu definicji i wspóĹ‚czynników dla podstawowych zawodów, ustalono ‚‚‚‚‚‚‚ aby wspóĹ‚czynniki (mogÄ…ce odbiegać od jednoĹ›ci) dla zawodowych podgrup ((doktor - chirurg, pediatra, stomatolog...; inĹĽynier - konstruktor, technolog, budowniczy...; kierowca - autobusu, ciężarówki...).
KaĹĽdy pracownik paĹ„stwowego zakĹ‚adu pracy otrzymaĹ‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby umowÄ™ o pracÄ™ z wymienionÄ… tamĹĽe kwotÄ… nie w zĹ‚otych (zmieniajÄ…cÄ… siÄ™ ostatnio z róĹĽnych, a nie zawsze zrozumiaĹ‚ych powodów), ale z wymienionymi wspóĹ‚czynnikami. WspóĹ‚czynnik zasadniczy byĹ‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby iloczynem wspóĹ‚czynnika gĹ‚ównego i pozostaĹ‚ych wspóĹ‚czynników i byĹ‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby podstawÄ… do okreĹ›lenia pĹ‚acy zasadniczej bÄ™dÄ…cej iloczynem wspóĹ‚czynnika zasadniczego poprzez Ĺ›redniÄ… krajowÄ… pĹ‚acÄ™ zasadniczÄ… okreĹ›lanÄ… poprzez GUS co miesiÄ…c na podstawie bilansowania wydatków i przychodów PaĹ„stwa i wydateków produkcji i dochodów ze sprzedaĹĽy towarów poprzez wszystkie paĹ„stwowe zakĹ‚ady pracy. Zdefiniowana w ten sposób pĹ‚aca byĹ‚‚‚‚‚by pĹ‚acÄ… gwarantowanÄ… poprzez PaĹ„stwo. w razie zwiÄ™kszenia rentownoĹ›ci PaĹ„stwa (jako szeroko rozumianego gospodarstwa), pĹ‚ace byĹ‚yby wyĹĽsze (w konsekwencji podwyĹĽszenia Ĺ›redniej krajowej pĹ‚acy okreĹ›lanej poprzez GUS), jednak w razie pomniejszenia jego rentownoĹ›ci (klÄ™ski ĹĽywioĹ‚owe, bĹ‚Ä™dy w zarzÄ…dzaniu) pĹ‚ace byĹ‚yby niĹĽsze. PaĹ„stwo (Sejm, Senat, RzÄ…d) powinno juĹĽ dziĹ› okreĹ›lić, ku jakiemu modelowi pĹ‚acowemu zmierza (ku amerykaĹ„skiemu, niemieckiemu, szwedzkiemu...). W miarÄ™ rozwoju gospodarczego, tabela wspóĹ‚czynników zbliĹĽaĹ‚‚‚‚‚‚‚by siÄ™ do wybranego modelu, zwiÄ™kszajÄ…c róĹĽnice pomiÄ™dzy wspóĹ‚czynnikami gĹ‚ównymi do momentu osiÄ…gniÄ™cia wzorca (a zatem, zwiÄ™kszajÄ…c takĹĽe róĹĽnice pĹ‚acowe) premiujÄ…c zawody wymagajÄ…ce wyĹĽszych kwalifikacji.

w razie szczególnie powaĹĽnych niepowodzeĹ„ gospodarczych wspóĹ‚czynniki (a wiÄ™c i pĹ‚ace) ulegaĹ‚yby spĹ‚aszczeniu (ustawa Parlamentu obowiÄ…zujÄ…ca wyĹ‚Ä…cznie w czasie kryzysu) kosztem lepiej zarabiajÄ…cych, gdyĹĽ PaĹ„stwo musiaĹ‚oby zapewnić min. byt najskromniej opĹ‚acanym pracownikom. przyrost minimalnego wspóĹ‚czynnika, nawet bez pomniejszenia wyĹĽszych wspóĹ‚czynników spowodowaĹ‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby spadek wyĹĽszych pĹ‚ac, gdyĹĽ suma pĹ‚ac musiaĹ‚‚‚‚‚‚‚‚‚by siÄ™ zbilansować.

Przedstawiciele wszystkich zawodów (nawet tych o najmniejszych wspóĹ‚czynnikach) byliby zainteresowani we wzroĹ›cie gospodarczym PaĹ„stwa, gdyĹĽ byliby udziaĹ‚owcami wielkiej spóĹ‚ki pod nazwÄ… Rzeczpospolita Polska: wraz ze wzrostem rentownoĹ›ci PaĹ„stwa, nawet przy niezmienianych wspóĹ‚czynnikach, kaĹĽdy zatrudniony w paĹ„stwowym zakĹ‚adzie pracy otrzymywaĹ‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby coraz wyĹĽsze pĹ‚ace. > w razie zwiÄ™kszania róĹĽnic pomiÄ™dzy wspóĹ‚czynnikami (celem zbliĹĽenia ich do przyjÄ™tego modelu), naleĹĽaĹ‚oby wprowadzić zasadÄ™ - mimo szybszego wzrostu wartoĹ›ci wspóĹ‚czynników wyĹĽszych, bezwzglÄ™dne pĹ‚ace wzrastaĹ‚yby dla wszystkich zawodów. Ze wzglÄ™dów psychologicznych (z punktu widzenia matematyki nie ma to ĹĽadnego znaczenia) moĹĽna byĹ‚oby przyjąć, ĹĽe zawody uznane za najprostsze miaĹ‚yby wspóĹ‚czynnik gĹ‚ówny równy l. PozostaĹ‚e zawody - wspóĹ‚czynniki odpowiednio wiÄ™ksze. Wraz ze wzrostem rentownoĹ›ci (zamoĹĽnoĹ›ci) PaĹ„stwa, róĹĽnice pomiÄ™dzy wspóĹ‚czynnikami byĹ‚yby zwiÄ™kszane, jednak po uzyskaniu zaĹ‚oĹĽonych modelowych wartoĹ›ci, ich przyrost byĹ‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby zahamowany, co oczywiĹ›cie nie zahamowaĹ‚oby wzrostu pĹ‚ac realnych. PaĹ„stwo, na podstawie aktualnej sytuacji gospodarczej w państwie, lecz i na Ĺ›wiecie i na podstawie prognoz rozwoju, publikowaĹ‚oby wspóĹ‚czynniki obowiÄ…zujÄ…ce na bieĹĽÄ…co, jak teĹĽ wspóĹ‚czynniki planowane w najbliĹĽszym czasie, co - zwĹ‚aszcza mĹ‚odzieĹĽy - uĹ‚atwiĹ‚oby podejmowanie decyzji o wyborze przyszĹ‚ego zawodu.

PowyĹĽszym systemem naleĹĽaĹ‚oby objąć wszystkie paĹ„stwowe zakĹ‚ady pracy (przemysĹ‚owe, rolnicze, handlowe; szkoĹ‚y, instytuty, koleje...). Opracowany mechanizm mógĹ‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby być zastosowany takĹĽe poprzez prywatnych wĹ‚aĹ›cicieli w ich zakĹ‚adach.
WedĹ‚ug proponowanego mechanizmu, dwóch pracowników o jednakowych zawodach i jednakowym staĹĽu pracy otrzymywaĹ‚oby jednakowe pĹ‚ace na podstawie jednakowych wspóĹ‚czynników (nie uwzglÄ™dniajÄ…c wspóĹ‚czynnika funkcyjnego, preferencyjnego czy ekologicznego) niezaleĹĽnie od miejsca pracy w Polsce. ByĹ‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚by to pĹ‚aca gwarantowana poprzez PaĹ„stwo. > w razie przynoszenia zysku poprzez zakĹ‚ad, to byĹ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby on dzielony (po odliczeniu podatku na opłaty PaĹ„stwa: obronność, ubezpieczenia spoĹ‚eczne, szkolnictwo, naukÄ™, opiekÄ™ zdrowotnÄ… itp, w tym pĹ‚ace dla pracownikó w takich obszarów, i po odliczeniu gwarantowanego funduszu pĹ‚ac obliczonego wedĹ‚ug proponowanego metody, wydateków bieĹĽÄ…cych w tym inwestycyjnych i ewentualnej rezerwy lokowanej poprzez zakĹ‚ad w banku ( albo innym przedsiÄ™wziÄ™ciu) wĹ›ród pracowników-udziaĹ‚owców proporcjonalnie do ich indywidualnych wspóĹ‚czynników. Pracownicy zakĹ‚adów przynoszÄ…cych maĹ‚e zyski ( albo utraty, otrzymywaliby podobne wynagrodzenia (bez ewentualnych premii), jednak na comiesiÄ™cznie organizowanych spotkaniach zwiÄ…zków zawodowych danej branĹĽy podejmowano ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby ekonomiczne decyzje zmierzajÄ…ce do racjonalizacji zatrudnienia, w tym takĹĽe do przestawienia produkcji ( albo zamkniÄ™cia zakĹ‚adu. Zwolnienia z pracy byĹ‚yby podejmowane w ostatecznoĹ›ci po obliczeniu potencjalnych wydatków zwiÄ…zanych z odprawami i zasiĹ‚kami dla bezrobotnych.
Dodanie choć ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby jednej zĹ‚otówki do pĹ‚acy choć‡ ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby tylko jednego pracownika skutkuje spadek wartoĹ›ci nabywczej wszystkich narodowych Ĺ›rodków pĹ‚atniczych, chyba ĹĽe z tego tytuĹ‚u wzroĹ›nie wydajność tego pracownika.

Z uwagi na bĹ‚Ä™dne stosunki pomiÄ™dzy niektórymi ekipami zawodowymi, jest sprawiedliwe i spoĹ‚ecznie uzasadnione, ‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚by uporzÄ…dkowano te stosunki, choć operacja taka pociÄ…gnie za sobÄ… pewnÄ… inflacjÄ™. NastÄ™pnie naleĹĽy przejść na proponowany mechanizm. Wprowadzenie mechanizmu wspóĹ‚czynnikowego, jest to sposoby udziaĹ‚u w zyskach, uzmysĹ‚owi wszystkim grupom zawodowym, ĹĽe ich standard ĹĽycia (poza ich solidnÄ… pracÄ…) zaleĹĽeć bÄ™dzie od wzajemnych stosunku pomiÄ™dzy wspóĹ‚czynnikami. wszelakie duży pĹ‚acowe winny być zaĹ‚atwiane w pierwszej kolejności pomiÄ™dzy zwiÄ…zkami zawodowymi, a dopiero - > w razie braku porozumienia - moĹĽna w ten spór angaĹĽować RzÄ…d, Sejm, Senat a moĹĽe i SÄ…d NajwyĹĽszy. W ĹĽadnym przypadku RzÄ…d nie powinien być stronÄ… ; w takich sporach. RzÄ…d odpowiada za pobieranie Ĺ›rodków finansowych do Skarbu PaĹ„stwa i za ich dalszÄ… dystrybucjÄ™ przy moĹĽliwie najmniejszych kosztach urzÄ™dniczej obsĹ‚ugi. ZwiÄ…zki zawodowe powinny zrozumieć, ĹĽe uksztaĹ‚towanie wĹ‚aĹ›ciwej tabeli wspóĹ‚czynników pĹ‚acowych jest gwarancjÄ… prawidĹ‚owego rozwoju gospodarczego i spoĹ‚ecznego; powinny zrozumieć, ĹĽe jeĹ›li wywalczÄ… komuĹ› wyĹĽszy wspóĹ‚czynnik (wykorzystujÄ…c swÄ… przewagÄ™), to inna ekipa otrzyma mniej pieniÄ™dzy nawet przy staĹ‚ym wspóĹ‚czynniku (pula pieniężna do podziaĹ‚u pozostaje wszak niezmienna). ZwiÄ…zki zawodowe powinny raczej zajmować siÄ™ ustaleniami wspóĹ‚czynników w obrÄ™bie podgrup zawodowych, zaĹ› róĹĽnice pomiÄ™dzy ekipami zawodowymi powinny pozostawić Zgromadzeniu Narodowemu.

Rola PaĹ„stwa powinna sprowadzać siÄ™ do sprawnego i prawnego sterowania gospodarkÄ… w celu wyzwalania (nie hamowania!) energii Polaków w takim kierunku, w którym efekty dla kaĹĽdego wspóĹ‚obywatela, a w Ĺ›lad za tym - dla caĹ‚ego polskiego spoĹ‚eczeĹ„stwa, byĹ‚yby idealne. Od RzÄ…du powinniĹ›my ĹĽÄ…dać nie podwyĹĽek pĹ‚ac, ale lepszego zastosowania potencjaĹ‚u umysĹ‚owego wszystkich pracowników, celem zwiÄ™kszenia, rentownoĹ›ci naszego wspólnego Gospodarstwa. Po wejĹ›ciu proponowanego mechanizmu uznawanego poprzez spoĹ‚eczeĹ„stwo (przed wejĹ›ciem mechanizmu naleĹĽaĹ‚oby przekonać obywateli-pracowników o sĹ‚usznoĹ›ci propozycji, co moĹĽe być trudne), strajki ekonomiczne powinny być caĹ‚kowicie zabronione. wszelakie ĹĽÄ…dania zmiany wspóĹ‚czynnika powinny być kierowane do Sejmu, Senatu i SÄ…du NajwyĹĽszego. > w razie niezadowolenia z warunków ĹĽycia, pracownicy mogliby ĹĽÄ…dać zmiany dyrektora, ministra, czy prezydenta, lecz na drodze wyborów a nie przewrotu.

Emerytury byĹ‚yby oparte na identycznym systemie: pracownik przechodzÄ…cy na emeryturÄ™ otrzymywaĹ‚‡‡ ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby wspóĹ‚czynnik, wedĹ‚ug którego wypĹ‚acano ‚‡‡ ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby jego Ĺ›wiadczenia. WspóĹ‚czynnik byĹ‚ ‚‡‡ ‚‚‚‚‚‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚ aby staĹ‚y, co znaczy, ĹĽe > w razie rozwoju gospodarczego (wzrostu Ĺ›redniej pĹ‚acy) - automatycznie wzrastaĹ‚ ‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚by wysokość emerytury; lecz > w razie kryzysu - malaĹ‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚by. Wysokość emerytury byĹ‚‚‚ ‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚‚by zatem zwiÄ…zana z przebiegiem ĹĽycia zawodowego pracownika (wspóĹ‚czynnik uzyskany przed przejĹ›ciem na emeryturÄ™) i z aktualnÄ… kondycjÄ… gospodarczÄ… PaĹ„stwa (przelicznik wspóĹ‚czynnika na wartość pieniężnÄ…).

Napisano i wysĹ‚ano do kilkunastu adresatów na poczÄ…tku lat 90.