infantylizm językowy co to jest
Definicja: słownik.

Czy przydatne?

Co znaczy Infantylizm językowy

Słownik: Minęła dekada obowiązywania Konstytucji 1997. Czy ktoś ją przeczytał dokładnie i znalazł jakąkolwiek usterkę, nieścisłość?
Definicja:



Bywa, iż ustalenie – nawet zupełnie prawidłowe – zastosowane w dokumencie wyższej rangi, nie przystaje do przekazywanej treści, zmniejszając powagę urzędu (prawodawcy). Ustalenia użyte w mowie potocznej, prywatnym liście, a nawet w gazecie mogą uchodzić za zupełnie właściwe i byłoby wielce niesprawiedliwe wytknąć im infantylne brzmienie. Zastosowane w regulaminach administracyjnych (w szczególności w Konstytucji) albo rozprawach naukowych, jak również w oficjalnych komunikatach rządowych i poważnych wiadomościach prasowych, telewizyjnych czy radiowych, a również w instrukcjach technicznych tudzież umowach handlowych, mogą już razić swą językową infantylnością.



Termin spełniający powyższe rozważania proponuję określić


jako infantylizm językowy.


Konstytucje wszystkich krajów są dokumentami raczej górnolotnymi, lecz - w okolicy patosu - ustawy zasadnicze winny być wzorem logiki, a tej w wielu sytuacjach zabrakło w Konstytucji RP 1997 (np. - które artykuły dotyczą cudzoziemców, a które ich zupełnie nie dotyczą?). Należy mieć świadomość, iż na podstawie szeregu artykułów można skierować do Państwa Polskiego konkretne finansowe roszczenia, które mogą być zasądzone wbrew intencjom twórców prawa, jedynie w konsekwencji niejednoznacznego zapisu.



Ostatnio nie kto inny, jak polscy językoznawcy lansują pogląd, iż język ma dwa oblicza – potoczne i wzorcowe. Czy to odkrycie miało miejsce jeszcze przed zredagowaniem tekstu Konstytucji? A może zostało złożone w Skarbcu Kultury Polskiej do użytku wewnętrznego?
Skąd bierze się swoisty dualizm naszych językoznawców prowadzących wykłady na uczelniach i pogadanki w mediach: z jednej strony walka o poprawność językową, z drugiej strony przekonanie, iż Konstytucji nie dotyczą reguły głoszone poprzez Nich? Czyżby owe edukacji miały być służące w kuchni, warsztacie, czy na boisku, a nie w czasie tworzenia prawa? Co stoi na przeszkodzie, aby profesorski trud po wyłączeniu telewizora nie szedł na marne, aby znalazł swe odbicie nie tylko na uczelni, czy na ornym polu, lecz również na polu prawa?



Poniżej pozwalam sobie załączyć szereg przykładów infantylnych sformułowań zauważonych w tekście Konstytucji RP 1997.

Art.1. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
- Czyżby wszystkich obywateli wszechświata, czy tylko Ziemian, a może wyłącznie obywateli polskich; Polaków siłą wywiezionych z Polski, których nie kwapimy się przyjąć do Polskiej Wspólnoty, z której się wywodzą, czy Polaków opuszczających Ojczyznę tyle dobrowolnie co ochoczo? A może Polaków z podwójnym obywatelstwem (posiadają zatem dwa wspólne dobra – część Polski i część nowej ojczyzny dzielonej równie raźnie poprzez tamtejszą, częstokroć jeszcze bardziej rozdawną i demokratyczną, konstytucję...), wreszcie może zagranicznych turystów albo uchodźców. Już po pierwszym artykule Konstytucji widać, iż jedni mają za wiele, inni nazbyt niewiele...jeżeli którykolwiek z czytelników ustawy zasadniczej sądzi, iż po latach edukacji logiki i j. polskiego spokojnie przebrnie poprzez cały tekst, to już po pierwszym artykule zauważy snadnie, iż dalsza lektura może nie być ani nazbyt logiczna, ani nazbyt językowo prawidłowa...



Art.3. Rzeczpospolita Polska jest Krajem jednolitym.
- Jednolitym narodowo, etnicznie, klasowo, kulturowo, intelektualnie, majątkowo, religijnie, językowo, terytorialnie? Możemy obstawiać, co autorzy mieli na myśli...



Art.15.1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.
- Przejaw pychy; raczej - ma sprzyjać decentralizacji... ewentualnie sprzyja decentralizacji...(zapewnieniami zajmował się również wcześniejszy ustrój poprzez niemal całe półwiecze...)



Art.16.1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego...
- Można ogół mieszkańców, ogół ludzi, ogół posłów, lecz prościej mieszkańcy, ludzie, posłowie..., zatem krócej - Mieszkańcy jednostek zasadniczego podziału terytorialnego...




Art.22. Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko z racji na istotny biznes publiczny.
- Poważniej: jedynie w drodze ustawy i wyłącznie ze...



Art.32.2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym albo gospodarczym z jakiejkolwiek powody.
- Niezręczność: na podstawie tego regulaminu Stalin i Hitler mogliby udzielać się (w Polsce) w wymienionych trzech życiach, nawet ..jeżeli mieliby kłopoty z innych powodów (z jakiejkolwiek powody). Może wykreślić to zdanie, wszak już ustalono w art.32.1, iż wszyscy są wobec prawa równi; lub zmienić je na - Nikt nie może być dyskryminowany w jakikolwiek sposób, chyba iż sąd orzeknie inaczej.



Art.33.1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
- Może zrezygnować z wyliczania owych kilku „żyć” – wszak jeszcze ktoś wymyśli następne; zatem bardziej uniwersalnie i krócej - Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa.



Art.34.2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba iż sam się go zrzeknie.
- Podwójny nietakt: sam (zrób to sam = uczyń to osobiście) i się go zrzeknie (szyk przestawny); może jednak - Obywatelstwo polskie można utracić jedynie w razie dobrowolnego zrzeczenia się go.



Art.36. w czasie pobytu za granicą obywatel polski ma prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej.
- Można pominąć słowa > w czasie pobytu jako oczywistość (poza Polską obywatel polski nie może nic innego czynić, jak wyłącznie „pobywać”); można również domyślać się, iż nie za granicą miasta, powiatu, czy województwa;. zatem krócej i uroczyściej - Rzeczpospolita Polska zapewnia opiekę obywatelom polskim również poza Jej granicami, lub mniej zobowiązująco - Obywatel polski ma prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej również poza Jej granicami...



Art.46. Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w sytuacjach ustalonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.
- Wyraz tylko (dotyczy wielu artykułów) nie jest określeniem nazbyt prawniczym, raczej - jedynie w ... i wyłącznie na ...; krócej - Przepadek rzeczy może nastąpić wyłącznie w sytuacjach ustalonych w ustawie na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.






Art.53.2. [...] Wolność religii obejmuje również posiadanie świątyń i innych miejsc kultu w zależności od potrzeb ludzi wierzących i prawo osób do korzystania z pomocy religijnej tam, gdzie się znajdują.
- Opisowa forma bardziej przydaje się w poezji: Tam, gdzie rosną drzewa = las, lub tam, gdzie wytapia się stal = huta, czy wreszcie tam, gdzie wicher chodzi spać; poprawniej - w miejscu ich przebywania.




Art.71.2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres ustala ustawa.
- Matką jest się po urodzeniu dziecka (pomijając ewentualny wcześniejszy niezerowy stan dzietności), zatem powinno być Kobieta...




Art.91.2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeśli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
- Rzeczywiście, nie daje się pogodzić z zakończeniem zdania; w tak dyplomatycznym artykule poprawniej - ... >jeśli ustawy tej nie można. pogodzić z umową.



Art.108. Do senatorów stosuje się odpowiednio regulaminy art.103-107.
Art.124. Do Senatu stosuje się odpowiednio regulaminy art.110, art.112, art.113 i art.120.
- Stosuje się do Polski, do narodu, do Porady Miasta, do ucznia, czy stosuje się wobec Polski, wobec narodu, wobec Porady Miasta, wobec ucznia... Wprawdzie regulaminy stosuje się do ruchu drogowego, takoż do wypieku ciast, lecz regulaminy stosuje się wobec ludzi i instytucji albo w relacji do ludzi i instytucji mają wykorzystanie > regulaminy...



Art.125.3. >>jeśli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, rezultat referendum jest wiążący.
- Raczej wzięła, jako iż - rezultat referendum jest wiążący, >>jeśli udział w nim wzięła więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.



Art.127.3. Na Prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany...(podobnie art. 127.4 i art.127.6).
- Wędkarz może wybrać robaka na haka, dziewczyna może wybrać sobie fajnego chłopaka na męża, lecz Prezydentem Rzeczypospolitej może być wybrany... lub Na urząd Prezydenta może być wybrany...



Art.131.2. Marszałek Sejmu tymczasowo, do czasu wyboru nowego Prezydenta Rzeczypospolitej...
- Wybiera się wprawdzie nowy schemat samochodu, lecz wybiera się jednak nie nowego, ale następnego Prezydenta...



Art.148. Prezes Porady Ministrów: [...]
7) jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
A jakimże mógłby być, ...jeżeli nie służbowym? Czy można być (poza organizacją małżeństwa) zwierzchnikiem niesłużbowym (jeńcy wojenni, jeńcy pokojowi, czy zwyczajnie – jeńcy?), zatem jest zwierzchnikiem...



Art.151. Prezes Porady Ministrów, wiceprezesi Porady Ministrów i ministrowie składają wobec Prezydenta Rzeczypospolitej następującą przysięgę...
- Zgrabniej: w obecności Prezydenta... albo Prezydentowi... lub przed Prezydentem...



Art.180.5. w przypadku zmiany ustroju sądów albo zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego przenosić do innego sądu...
- Dwa niezbyt prawnicze ustalenia: >w przypadku i wolno. Ponadto, gdyż artykuł nie dotyczy wielokrotnego wędrowania po sądach, przeto jednak przenieść albo przekazać (przecież nie przekazywać); zatem .. w razie zmiany ustroju sądów albo zmiany granic okręgów sądowych można sędziego przenieść do innego sądu...



Art.190.3. [...]. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy.
- Zręczniej: nie powinien, a ponadto nazbyt infantylne to podwójne „gdy-chodzenie”; raczej - > w razie ustawy, termin ten nie powinien przekroczyć osiemnastu miesięcy, zaś >> w razie innego aktu normatywnego – dwunastu miesięcy.



Art.216.5. Nie wolno zaciągać pożyczek albo udzielać gwarancji i poręczeń...
- Można zrozumieć opacznie (jak w latach siedemdziesiątych) i szybko, a nie wolno, zaciągnąć pożyczkę... Raczej - zakazane ( lub zabronione) jest zaciąganie pożyczek i udzielanie gwarancji i poręczeń.



Art.217. Nakładanie podatków, innych danin publicznych...
- Można wykreślić te trzy słowa; bodaj wszystkie daniny są podatkami, a ponadto wyraz to kojarzy się z zamierzchłymi czasami; aktualnie słyszy się jedynie o daninie krwi, chyba iż istotnie danina ma się nadal kojarzyć z krwiopijstwem...



Art.223. Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania jej Senatowi.
- Można być w ciągu arytmetycznym, geometrycznym, komunikacyjnym, wentylacyjnym i alkoholowym; w wielu artykułach Konstytucji należy zastąpić termin w ciągu synonimem bliższym prawnikom - w okresie... (a może prościej: w 20 dni, podobnie - w 80 dni dookoła świata, a nie w ciągu 80 dni dookoła świata).



Art.227.3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany poprzez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej na 6 lat.
- Na 6 lat można iść do mamra, zaś w tak wytwornym towarzystwie, prezesa powołuje się na sześcioletnią kadencję...



Art.228.5. Działania podjęte wskutek wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.
- ustalenia muszą i jak najszybszego, to niezbyt właściwe terminy w dokumencie tej rangi, zatem - Działania podjęte wskutek wprowadzenia stanu nadzwyczajnego powinny odpowiadać stopniowi zagrożenia i zmierzać do możliwie niezwłocznego przywrócenia normalnego funkcjonowania Państwa.



Art.228.7. [...] Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan niezwykły.
Klasyczny infantylizm językowy (tam, gdzie); raczej - można przeprowadzić na obszarach, na których nie został wprowadzony stan niezwykły.

Jeden z prof.ów, autorytet w zakresie poprawnej polszczyzny (brał udział w pisaniu Konstytucji), rzekł był: - Język prawniczy jest bardzo specyficzny. Czasami może nieco razić własną szorstkością, lecz on taki właśnie musi być. Pięknej polszczyzny szukajmy w poezji, a nie w Konstytucji...
Czyżby?

  • Dodano:
  • Autor: